جراحی تعویض مفصل فک در شکستگی دو طرفه
شاید تا قبل از حادثه‌ای که ممکن است برای شما یا یکی از اطرافیانتان پیش آمده، اصلا نمی‌دانستید که فک هم مفصل دارد، چه برسد به اینکه قرار باشد روزی جراحی تعویض مفصل فک در شکستگی دو طرفه انجام دهید.
یک ضربه شدید، تصادف یا افتادن از جایی بلند، شرایطی را ایجاد کرده که در گزارش رادیولوژی با عبارت شکستگی دو طرفه کندیل یا آسیب شدید مفصلی روبرو هستید.
در این شرایط معمولا درمان‌های ساده مثل بستن سیم‌های فکی یا جراحی فک معمولی جوابگو نیستند، وقتی آسیب در هر دو طرف صورت رخ می‌دهد، شرایط سخت‌تری ایجاد می‌شود.
چیزی که می‌خواهیم در ادامه بررسی کنیم این است که چرا در شکستگی‌های دو طرفه، جراحی تعویض مفصل بهترین انتخاب برای بازگشت به شرایط عادی است.
شکستگی دو طرفه فک چه تفاوتی با شکستگی‌های معمولی دارد؟
بگذارید کمی شفاف‌تر صحبت کنیم. وقتی فک فقط از یک طرف می‌شکند، طرف سالم مثل یک ستون عمل کرده و ارتفاع صورت را نگه می‌دارد. اما در شکستگی دو طرفه، هر دو نگهدارنده فک یا همان کندیل‌ها از کار می‌افتند.
در این حالت خاص، چند اتفاق همزمان برای بیمار می‌افتد که در شکستگی‌های معمولی نمی‌بینیم:
- کوتاه شدن صورت: چون تکیه‌گاه‌ها شکسته‌اند، فک پایین به سمت عقب و بالا کشیده می‌شود.
- باز ماندن جلوی دهان: دندان‌های جلویی به هم نمی‌رسند و فقط دندان‌های آسیاب روی هم فشار می‌آورند.
- خطر خفگی و تنگی نفس: عقب رفتن فک باعث می‌شود زبان به راه هوایی فشار بیاورد.
به همین دلیل است که رویکرد ما در درمان شکستگی دو طرفه، بسیار حساس‌تر از یک شکستگی ساده است.
چرا در شکستگی‌های دو طرفه مفصل فکی تعویض مفصل ضروری است؟
شاید بپرسید دکتر، نمی‌شود با پلاک و پیچ استخوان را وصل کرد؟ چرا باید مفصل عوض شود؟
خیلی از بیمارانی که این مشکل را دارند این سوال را از دکتر عزیزی می‌پرسند، در شکستگی‌های دو طرفه، گاهی شرایطی پیش می‌آید که اصرار بر نگهداشتن استخوان شکسته، فقط باعث درد بیشتر بیمار و جراحی‌های مجدد می‌شود بنابراین درمانی پایدار نیست.
ما جراحی تعویض مفصل را در این موارد خاص پیشنهاد می‌دهیم:
- وقتی استخوان خرد شده است: وقتی سر مفصل فک در اثر ضربه خرد می‌شود، هیچ پیچی نمی‌تواند آن قطعات ریز را نگه دارد. در این حالت باید کل ناحیه پاکسازی و با پروتز جایگزین شود.
- وقتی ارتفاع راموس از دست رفته است: برای اینکه صورت شما دوباره فرم طبیعی بگیرد، ما نیاز داریم ارتفاع فک را به حالت قبل برگردانیم. پروتز مفصل دقیقا مثل یک جک عمل کرده و ارتفاع از دست رفته را جبران می‌کند. (راموس نام بخشی از مفصل است)
- پیشگیری از آنکیلوز (جوش خوردن استخوان‌ها): در شکستگی‌های شدید و خونریزی‌دهنده، بدن تمایل دارد استخوان فک را به جمجمه جوش دهد (خشک شدن مفصل). قرار دادن پروتز فلزی یا پلیمری، مانع از این اتصال ناخواسته می‌شود و حرکت فک را حفظ می‌کند.
انتخاب نوع پروتز مناسب برای آسیب‌های ناشی از تصادف
در پروسه جراحی تعویض مفصل فک در اثر شکستگی دو طرفه مفصل دکتر بخشی که آسیب دیده و قابل ترمیم نیست را برمی‌دارد و به جای آن، پروتز مصنوعی مفصل را قرار می‌دهد.
اینکه برای وضعیت شکستگی شما، از پروتزهای آماده (Stock) استفاده کنیم یا جراحی تعویض مفصل فک با پروتز شخصی‌سازی شده که با پرینتر سه بعدی ساخته شده انجام شود، به میزان تخریب استخوان بستگی دارد.
روند انجام جراحی تعویض مفصل برای ترمیم شکستگی دو طرفه
در این عمل هم استخوان‌های شکسته خارج می‌شوند و هم پروتز ییا ایمپلنت جدید قرار داده می‌شود. در اتاق عمل بعد از بیهوشی، برشی ظریف در ناحیه که کمترین دید را دارند مثل چین‌های طبیعی پوست ایجاد می‌شود.
در شکستگی‌های دو طرفه نکته اصلی این است که متقارن سازی انجام شود، جراح باید با دقت بسیار بالا، استخوان‌های خرد شده استخوان را خارج کرده و پروتز را طوری در هر دو طرف نصب کند که چانه دقیقا در وسط صورت قرار بگیرد و دندان‌ها به درستی روی هم جفت شوند.
بنابراین تنها جابجایی نیست، بلکه زیبایی و عملکرد مهم‌ترین اقدامی است که بهترین جراح تعویض مفصل انجام می‌دهد.
دغدغه و سوالات افرادی که دچار مشکل شکستگی دو طرفه فک در تصادف می‌شوند
طبیعی است که بعد از یک تجربه‌ای مثل تصادف، نگران وضعیت خود باشید، بیمارانی که با وضعیت مشابه شما به ما مراجعه می‌کنند، معمولا نگرانی‌های مشترکی دارند.
در اینجا سعی کرده‌ایم به پرتکرارترین دغدغه‌هایی که در جلسات مشاوره مطرح می‌شود، پاسخی شفاف بدهیم:
آیا بعد از گذاشتن پروتز در هر دو طرف، صورتم مصنوعی یا کج می‌شود؟
نه اتفاقا هدف اصلی این جراحی در موارد شکستگی، بازگرداندن زیبایی از دست رفته است، پروتزها ارتفاع صورت را که بر اثر ضربه کم شده بود، دوباره اصلاح می‌کنند و چانه را به موقعیت استاندارد برمی‌گردانند.
چقدر طول می‌کشد تا بتوانم دوباره غذا بجوم؟
بر خلاف روش‌های قدیمی که فک بیمار را با سیم می‌بستند، در روش تعویض مفصل، شما باید خیلی زود حتی چند روز بعد از عمل حرکت دادن فک را شروع کنید. معمولا بعد از گذشت ۶ تا ۸ هفته و انجام فیزیوتراپی، می‌توانید به رژیم غذایی نرمال برگردید.
آیا این پروتزها در صورت ضربه مجدد می‌شکنند؟
پروتزهای مفصل فک از آلیاژهای بسیار مقاوم مثل تیتانیوم ساخته می‌شوند. مقاومت آن‌ها بسیار بالاست، اما به هر حال باید مراقب باشید.
عمل مفصل فکی با شکستگی دو طرفه در کلینیک دکتر شهاب‌الدین عزیزی
مواجهه با شکستگی دو طرفه فک، تجربه‌ای سخت و استرس‌زاست، اما تکنولوژی پزشکی امروز راهکاری قطعی برای آن دارد. تعویض مفصل فک در این شرایط، یک عمل زیبایی نیست، بلکه یک جراحی ضروری برای بازگرداندن وضعیت طبیعی شماست.
در کلینیک دکتر شهاب‌الدین عزیزی، ما با درک کامل از شرایط روحی و جسمی شما پس از حادثه و با تکیه بر تجربه جراحی‌های پیچیده فک و صورت، تلاش می‌کنیم تا با دقیق‌ترین روش‌ها، سلامت و زیبایی را دوباره به چهره شما برگردانیم. اگر مدارک پزشکی یا سی‌تی‌اسکن دارید، می‌توانید برای بررسی دقیق میزان آسیب و نیاز به جراحی، با ما در ارتباط باشید.