جراحی همزمان تعویض مفصل فک و جراحی فک

جراحی همزمان فک و مفصل

مزیت اصلی و غیرقابل انکار این رویکرد، ایجاد یک فونداسیون باثبات و جدید قبل از جابجایی ساختار فک‌ها است.

در این تکنیک پیشرفته، ما به عنوان تیم جراحی، هر دو اقدام را در یک جلسه بیهوشی انجام می‌دهیم. ابتدا مفصل (یا مفاصل) تخریب شده به طور کامل برداشته شده و با یک پروتز مفصل فک سفارشی (Custom TMJ Prosthesis) جایگزین می‌شود. بلافاصله پس از آن، با اتکا به این مفصل جدید و پایدار، جراحی ارتوگناتیک (شامل جراحی فک بالا، پایین یا هر دو) برای اصلاح ناهنجاری اسکلتی و رساندن بایت به موقعیت ایده‌آل انجام می‌شود.

مزایای کلیدی این رویکرد یکپارچه

1. ثبات و پیش‌بینی‌پذیری بی‌نظیر: این بزرگترین دستاورد پزشکی این تکنیک است. از آنجایی که ما یک مفصل مصنوعی با دامنه حرکتی مشخص و مقاوم ایجاد کرده‌ایم، نتایج جراحی ارتوگناتیک کاملا قابل پیش‌بینی بوده و ریسک بازگشت ناهنجاری نزدیک به صفر می‌رسد.
2. یک دوره نقاهت: بیمار به جای تحمل دو دوره جراحی سنگین و دو دوره بهبودی طولانی، تنها یک بار وارد اتاق عمل شده و یک دوره نقاهت را سپری می‌کند. این به معنای بازگشت سریع‌تر به زندگی عادی و کاهش فشار روانی و جسمی است.
3. نتایج زیبایی‌شناختی و عملکردی برتر: با اصلاح همزمان هر دو منشأ مشکل (مفصل و اسکلت)، دستیابی به تقارن کامل صورت، عملکرد جویدن مطلوب و تناسب ایده‌آل اجزای صورت امکان‌پذیر می‌شود.
4. کاهش هزینه‌های کلی درمان: اگرچه هزینه این جراحی در یک مرحله قابل توجه است، اما در مجموع از هزینه‌های دو یا سه عمل جراحی مجزا (شامل بستری‌های مکرر و هزینه‌های جانبی) کمتر خواهد بود.

چه کسانی کاندیدای ایده‌آل برای این جراحی پیچیده هستند؟

جراحی همزمان فک و مفصل، یک اقدام درمانی پیچیده و سنگین است و برای همه بیماران مناسب نیست. این جراحی به طور خاص برای بیمارانی طراحی شده است که از تخریب مفصلی اند-استیج (End-Stage) رنج می‌برند و همزمان دارای ناهنجاری اسکلتی فک هستند.

مهم‌ترین گروه‌های کاندیدا عبارتند از:

• بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید (RA) یا استئوآرتریت شدید: که منجر به تخریب و ساییدگی شدید مفصل فک شده و با ناهنجاری بایت همراه است.
• بیماران دچار تحلیل رفتن کندیل فک (Idiopathic Condylar Resorption – ICR): وضعیتی که در آن کندیل (سر مفصل) فک به دلایل نامشخص شروع به تحلیل رفتن می‌کند و منجر به چرخش فک پایین و ایجاد “اپن بایت” (Open Bite) می‌شود.
• ناهنجاری‌های مادرزادی و سندرم‌ها: مانند سندرم همی‌فاسیال میکروزومی (Hemifacial Microsomia) یا سندرم صورت دراز (Long Face Syndrome) که با تخریب ساختاری مفصل همراه هستند.
• آنکیلوز (چسبندگی) مفصل فک: بیمارانی که به دلیل تروما یا عفونت قبلی، دچار قفل شدن و عدم حرکت مفصل شده‌اند و فک آن‌ها نیز در موقعیت نامناسبی قرار دارد.
• جراحی‌های ناموفق قبلی: بیمارانی که قبلا تحت جراحی فک یا مفصل قرار گرفته‌اند اما به دلیل عدم ثبات، دچار بازگشت ناهنجاری شده‌اند.

فرآیند درمان در کلینیک ما: از طراحی تا بهبودی

موفقیت در چنین جراحی پیشرفته‌ای، بیش از هر چیز به برنامه‌ریزی دقیق پیش از عمل وابسته است. این فرآیند، تلفیقی از هنر جراحی و مهندسی دقیق پزشکی است.

اسکن، مدلسازی و جراحی مجازی (3D)

اولین قدم، تهیه اسکن‌های سه‌بعدی با دقت بالا (CBCT) از ساختار صورت شماست. این داده‌ها به ما اجازه می‌دهند تا یک مدل مجازی سه‌بعدی از جمجمه و فک‌های شما بسازیم. در این محیط کامپیوتری، ما جراحی را به صورت مجازی (Virtual Surgery) ده‌ها بار شبیه‌سازی می‌کنیم.

طراحی پروتز سفارشی (Custom Prosthesis)

بر خلاف پروتزهای آماده (Stock)، برای این جراحی ما از پروتزهای مفصل فک سفارشی استفاده می‌کنیم. این پروتزها بر اساس آناتومی منحصربه‌فرد شما و با استفاده از مواد زیست‌سازگار (مانند تیتانیوم و پلی‌اتیلن پزشکی) طراحی و پرینت سه‌بعدی می‌شوند. این پروتز سفارشی تضمین می‌کند که مفصل جدید دقیقا در جای خود قرار گرفته و بهترین عملکرد را خواهد داشت.

روز جراحی

در روز عمل، تیم جراحی ما با استفاده از راهنماهای جراحی (Surgical Guides) که بر اساس برنامه‌ریزی مجازی ساخته شده‌اند، ابتدا پروتزهای مفصلی را جایگذاری کرده و سپس جراحی ارتوگناتیک (اصلاح موقعیت فک‌ها) را با دقتی در حد دهم میلی‌متر انجام می‌دهد.

دوره نقاهت و فیزیوتراپی

دوره بهبودی پس از جراحی همزمان تعویض مفصل فک، مشابه سایر جراحی‌های بزرگ فک و صورت است. مدیریت درد، کنترل تورم و رعایت رژیم غذایی بعد از عمل (معمولا مایعات و غذاهای نرم) در هفته‌های اول حیاتی است.

یک بخش کلیدی که بلافاصله پس از جراحی آغاز می‌شود، فیزیوتراپی فک است. بر خلاف برخی جراحی‌های فک که نیاز به بستن دهان دارند، در این روش ما بیمار را تشویق می‌کنیم تا حرکات کنترل‌شده فک را برای جلوگیری از ایجاد بافت اسکار و بازیابی سریع‌تر دامنه حرکتی، زودتر آغاز کند.

مدیریت خطرات و عوارض احتمالی

هر جراحی بزرگی با خطراتی همراه است و جراحی همزمان فک و مفصل نیز از این قاعده مستثنی نیست. شفافیت در مورد این موارد، بخشی از اعتماد متقابل ما و بیمار است.

عوارض احتمالی شامل خطرات عمومی بیهوشی، عفونت در محل پروتز، خونریزی و احتمال آسیب به اعصاب حسی صورت (که معمولا موقتی است) می‌باشد.

با این حال، نکته مهم این است: با استفاده از برنامه‌ریزی سه‌بعدی دقیق، پروتزهای سفارشی و تجربه بالای تیم جراحی، این خطرات به طور چشمگیری کاهش می‌یابند. در حقیقت، ریسک بازگشت ناهنجاری در رویکرد دو مرحله‌ای به مراتب بیشتر از عوارض احتمالی در رویکرد همزمان است.

آیا شما کاندیدای این درمان هستید؟

جراحی همزمان تعویض مفصل و ارتوگناتیک، یک درمان فانکشنال (عملکردی) و بازسازی‌کننده است که زندگی بیمارانی را که از ناهنجاری‌های پیچیده فک و درد مزمن رنج می‌برند، متحول می‌کند. این جراحی، راه‌حلی نهایی برای بیمارانی است که پیش از این، هیچ راه‌حل باثبات و قطعی برای مشکلشان وجود نداشت.

انجام موفقیت‌آمیز این جراحی نیازمند تخصص فوق‌العاده، تجربه در هر دو حیطه جراحی مفصل TMJ و جراحی ارتوگناتیک، و تسلط کامل بر تکنولوژی‌های روز است.

اگر شما یا عزیزانتان با ترکیبی از درد مفصل فک، تخریب مفصلی و ناهنجاری شدید بایت (جلو یا عقب بودن فک‌ها، اپن بایت و…) دست و پنجه نرم می‌کنید، اولین قدم، دریافت یک ارزیابی جامع و تخصصی است.