جراحی بازسازی پیشانی با پروتز شخصی سازی شده؛ ایمپلنت سفارشی پیشانی
ناهنجاری، عدم تقارن، فرورفتگی یا برجستگی در ناحیه پیشانی، چه به دلیل حوادث و تروما، چه به جا مانده از جراحیهای درمانی مثل برداشتن تومور و یا ناشی از عارضههای مادرزادی، میتواند شرایط را برای جراحی بازسازی پیشانی با پروتز شخصی سازی شده را فراهم کند.
در حال حاضر در ایران با دانش پزشکی در جراحی کرانیوفاسیال (جمجمه و صورت) و راهحلی دقیق، عمل بازسازی پیشانی با پروتز شخصی سازی شده یا ایمپلنت پیشانی سفارشی در دسترس است.
پروتز شخصی سازی شده پیشانی چیست؟
ایمپلنت یا پروتز شخصیسازی شده، یک قطعه ساخته شده است که به طور منحصربه فرد و اختصاصی برای آناتومی یک بیمار خاص تولید میشود. تفاوت ساختاری پروتز پیشانی پیش ساخته با پروتز سفارشی را در ادامه توضیح خواهیم داد.
مراحل ایمپلنت سفارشی برای بازسازی و ترمیم پیشانی
- اسکن سه بعدی: فرآیند با یک سیتی اسکن (CT Scan) با وضوح بالا از جمجمه بیمار آغاز میشود.
- طراحی دیجیتال: دادههای اسکن به یک نرمافزار پیشرفته مدلسازی سه بعدی منتقل میشود. در این مرحله، جراح با همکاری مهندسین بیومدیکال، با دقتی در حد دهم میلیمتر، ایمپلنت مورد نیاز را دقیقا بر اساس محل نقص یا فرم ایدهآل مورد نظر بیمار، طراحی میکند.
- تولید: پس از نهایی شدن طرح، فایل دیجیتال به دستگاه پرینتر سه بعدی یا دستگاه تراش CNC ارسال میشود. ایمپلنت نهایی از مواد بسیار پیشرفتهای مانند PEEK (پلی اتر اتر کتون) که خواصی بسیار نزدیک به استخوان انسان دارد، یا تیتانیوم گرید پزشکی، ساخته میشود.
تفاوت ایمپلنت سفارشی با پروتز پیش ساخته و آماده
در ادامه تفاوتهای ساختاری و اساسی این دو نمونه پروتز را مطالعه میکنید و با ویژگیهای هر یک آشنا خواهید شد
سیمان استخوانی (PMMA)
در روش سنتی، جراح مادهای خمیریشکل را در حین جراحی و به صورت دستی بر روی ناحیه نقص قرار داده و تلاش میکند تا آن را به فرم دلخواه شکل دهد. این روش به شدت وابسته به هنر دست جراح در لحظه عمل است، زمان جراحی را طولانی میکند، ریسک عفونت بالاتری دارد و دستیابی به تقارن کامل در آن تقریبا غیرممکن است.
پروتزهای سیلیکونی یا پلیاتیلنی آماده
این پروتزها در سایزهای استاندارد کوچک، متوسط و بزرگ وجود دارند و جراح باید در حین عمل، آنها را بتراشد تا به بهترین تطابق ممکن برسد. این تطابق هرگز صددرصد نخواهد بود و ممکن است منجر به جابجایی پروتز، ایجاد لبههای قابل لمس زیر پوست یا عدم تقارن شود.
در مقابل، پروتز شخصیسازی شده قبل از جراحی آماده است، دقیقا در محل نقص پیاده سازی میشود، نیازی به دستکاری اضافه ندارد و تقارن را تضمین میکند.
چه کسانی عمل جراحی بازسازی پیشانی با پروتز شخصی سازی شده را انجام میدهند؟
این جراحی پیشرفته طیف وسیعی از افراد با نیازهای متفاوت از درمانی تا زیبایی را پوشش میدهد. سه گروه اصلی که میتوانند این عمل را انجام دهند عبارتند از:
بازسازی پیشانی پس از تروما و تصادفات
افرادی که به دلیل حوادث رانندگی، سقوط از ارتفاع یا ضربههای شدید ورزشی دچار شکستگیهای خرد شده (Comminuted Fractures) در استخوان پیشانی شدهاند. این حوادث اغلب منجر به فرورفتگیهای عمیق یا ناهنجاریهای ظاهری میشوند که علاوه بر ظاهر، ممکن است بر لایههای محافظتی مغز نیز تأثیر گذاشته باشند. بازسازی با پروتز سفارشی، یکپارچگی ساختاری جمجمه و زیبایی از دست رفته را به طور همزمان بازمیگرداند.
بازسازی پس از جراحیهای پیشین (مانند برداشتن تومور)
بیمارانی که تحت عملهای جراحی مغز و اعصاب، مانند کرانیوتومی برای برداشتن تومور مغزی، بودهاند، ممکن است دچار نقص استخوانی (Bone Defect) در ناحیه پیشانی شوند. در این موارد، استفاده از پروتز سفارشی که دقیقا منطبق بر محل خالی استخوان برداشته شده است، بهترین و ایمنترین راه برای ترمیم جمجمه و بازگرداندن ظاهر طبیعی فرد است.
جراحی زیبایی و تغییر فرم پیشانی (Contouring)
این گروه شامل افرادی است که از فرم مادرزادی پیشانی خود رضایت ندارند.
- پیشانی ناندرتال (Neanderthal Forehead): وجود برجستگی بیش از حد در ناحیه ابرو (Orbital Rim) که ظاهری خشن یا مردانه ایجاد میکند.
- جراحی زنانهسازی پیشانی (FFS): یکی از مهمترین بخشهای جراحی تطبیق جنسیت (Gender Affirmation Surgery)، تغییر فرم پیشانی مردانه به زنانه از طریق بازسازی و کانتورینگ استخوان پیشانی است.
- عدم تقارن یا صافی بیش از حد: افرادی که به دنبال ایجاد فرمی برجستهتر، زنانهتر یا متقارنتر در پیشانی خود هستند، میتوانند از ایمپلنتهای سفارشی برای کانتورینگ دقیق بهرهمند شوند.
چرا ایمپلنت سفارشی پیشانی را نسبت به روش قدیمی برای بازسازی ترجیح میدهیم؟
فراتر از راحتی اجرای این پروتز، ضرورت استفاده از آن اولویت بالاتری دارد، بنابراین پزشک جراح فک و صورت ترجیح میدهد با انتخاب این نوع ایمپلنت نتایج بهتری را برای بیمار خلق کند. این نتایج را در ادامه میبینید.
- تقارن و نتایج زیبایی طبیعی: از آنجایی که پروتز بر اساس آناتومی خود بیمار طراحی شده، نتیجه نهایی کاملا طبیعی، بدون لبههای تیز و در هماهنگی کامل با سایر اجزای صورت خواهد بود.
- سازگاری کامل با بدن (Biocompatibility): مواد مورد استفاده مثل PEEK یا تیتانیوم، توسط بدن به عنوان یک جسم خارجی شناخته نمیشوند. این امر ریسک پس زدن، عفونت مزمن و واکنشهای آلرژیک را به صفر نزدیک میکند.
- کاهش چشمگیر زمان جراحی: در روشهای سنتی، بخش زیادی از زمان عمل صرف تراشیدن پروتز آماده یا مخلوط کردن و شکل دادن به سیمان استخوانی میشود. در این روش، پروتز آماده است و جراح تنها آن را در محل دقیق خود قرار داده و فیکس میکند. زمان کوتاهتر بیهوشی ایمنی بالاتر برای بیمار.
- کاهش ریسک و دوره نقاهت کوتاهتر: به دلیل تطابق کامل (Perfect Fit)، آسیب به بافتهای نرم اطراف به حداقل میرسد، خونریزی کمتر است و بیمار دوره نقاهت سریعتر و راحتتری را تجربه خواهد کرد.
تخصص دکتر شهاب الدین عزیزی در عمل بازسازی پیشانی با پروتز سفارشی
جراحی بازسازی پیشانی یک عمل فوق تخصصی در حیطه جراحی فک، صورت و جمجمه است که نیازمند درک عمیق از آناتومی سه بعدی و تسلط همزمان بر اصول زیباییشناسی و تکنیکهای جراحی بازسازی است.
تجربه درخشان در جراحیهای پیچیده بازسازی جمجمه و صورت دکتر شهاب الدین عزیزی، با سابقهای طولانی و درخشان در انجام پیچیدهترین جراحیهای بازسازی کرانیوفاسیال، از جمله ترمیم نقایص گسترده جمجمه و صورت ناشی از تروما و جراحیهای تومور، به عنوان یکی از پیشگامان این حوزه شناخته میشوند. شما میتوانید نمونه این جراحی را در پیج اینستاگرام دکتر مشاهده کنید.
مراحل جراحی بازسازی پیشانی با پروتز سفارشی
- جلسه مشاوره و سیتی اسکن سه بعدی: ارزیابی اولیه، شنیدن خواستههای بیمار و تهیه اسکنهای دقیق.
- طراحی دیجیتال و پرینت سه بعدی پروتز: این فرآیند پیش از عمل و در لابراتوار مهندسی پزشکی انجام میشود.
- عمل جراحی توسط دکتر عزیزی: عمل تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. برش جراحی معمولا در خط رویش مو (برش کرونال) داده میشود تا جای زخم به طور کامل در میان موها پنهان شود. پس از دسترسی به استخوان، پروتز در محل دقیق خود قرار گرفته و با استفاده از پیچهای بسیار کوچک تیتانیومی یا میکروپلیت فیکس میشود.
- مراقبتهای کلیدی پس از عمل و دوره نقاهت: بیمار معمولا یک یا دو شب در بیمارستان بستری خواهد بود، وجود تورم و کبودی در چند هفته اول طبیعی است. بازگشت به فعالیتهای عادی تدریجی و تحت نظارت جراح خواهد بود.
جراحی کرانیوپلاستی پیشانی با بازسازی پیشانی چه تفاوتی دارد؟
جراحی بازسازی پیشانی، نوعی کرانیوپلاستی یا ترمیم جمجمه محسوب میشود که به طور خاص بر بازگرداندن یکپارچگی و فرم استخوان فرونتال (پیشانی) تمرکز دارد. این عمل نه تنها جنبه زیباییشناختی دارد، بلکه با بازسازی سد محافظتی مغز، عملکرد حفاظتی جمجمه را نیز احیا میکند.
سوالات شما درباره ایمپلنت سفارشی پیشانی یا بازسازی پیشانی با پروتز
سوالاتی که در ادامه میبینید رایجترین دغدغههای بیمارانی است که میخواهند جراحی بازسازی پیشانی با پروتز شخصی سازی شده یا آماده بدهند. اگر سوال دیگری دارید و یا پاسخ سوال خود را دریافت نکردید با کلینیک ما تماس بگیرید.
آیا پروتز پیشانی توسط بدن پس زده میشود؟
نه مواد مورد استفاده مانند PEEK و تیتانیوم کاملا سازگار با زیست هستند و بدن با آنها مانند بخشی از خود رفتار میکند و ریسک پس زدن در این مواد نزدیک به صفر است.
آیا جای برش (اسکار) جراحی مشخص خواهد بود؟
خیر در بیشتر موارد برش در داخل خط رویش موها که اصطلاحا برش کرونال نامیده میشود پنهان و بعد از بهبودی، به هیچ عنوان قابل مشاهده نخواهد بود.
آیا این جراحی بر عملکرد مغز تاثیر دارد؟
نه این جراحی بر روی لایه استخوانی جمجمه انجام میشود و هیچ تماسی با بافت مغز ندارد، در واقع در موارد بازسازی تروما، این عمل به محافظت بیشتر از مغز کمک میکند.
بهبودی کامل چقدر طول میکشد؟
تورم و کبودی اولیه طی ۲ تا ۴ هفته به طور قابل توجهی کاهش مییابد، اما جوش خوردن کامل ایمپلنت به استخوان و دستیابی به نتیجه نهایی ممکن است چندین ماه طول بکشد.
مشاوره تخصصی با دکتر شهاب الدین عزیزی برای جراحی بازسازی پیشانی با پروتز
اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به دلیل تروما، جراحی قبلی، میخواهید جراحی بازسازی پیشانی انجام دهید، اولین قدم دریافت یک مشاوره تخصصی در معاینه توسط دکتر شهاب الدین عزیزی است. برای در یافت نوبت میتوانید به صفحه رزرو نوبت مراجعه کنید.