همه چیز درباره ورم لب بعد از جراحی فک
فهرست مطالب
همانطور که میدانید بعد از عمل فک ورم و کبودی در ناحیه صورت و به خصوص لبها ایجاد میشود، شاید ترس از اینکه این تغییرات همیشگی هستند بیماران را نگران میکند.
در جراحی اصلاحی فک که به آن عمل ارتوگناتیک هم میگویند میزان تورم بافت نرم بیشتر از بقیه جراحیهای صورت است. دیدن صورتی که فرم طبیعی خود را از دست داده و لبهایی که چند برابر سایز معمول ورم کرده برای بیمار و اطرافیان او نگرانکننده است.

این واکنش فیزیولوژیک بدن کاملا طبیعی است و نشان میدهد شروع پروسه ترمیم در لایههای زیرین بافت در حال انجام است.
از آنجا که برشها برای جلوگیری از ایجاد اسکار روی پوست صورت از داخل دهان انجام میشود لبها به عنوان بخش ورود ابزار جراحی تحت فشار و کشش قرار میگیرند.
این فشار در کنار برشهای ایجاد شده در وستیبول دهان باعث تجمع مایعات میانبافتی و سلولهای ایمنی به لبها میشود که در ظاهر به صورت ورم شدید بروز میکند.
فرآیند ایجاد ورم در جراحی ارتوگناتیک فک
دانستن نحوه عملکرد فیزیولوژی بدن به مدیریت استرس دوران بعد از عمل فک کمک میکند. زمانی که بافت نرم دهان و فک دستکاری میشود بدن با آزاد کردن مواد شیمیایی مثل هیستامین واکنش نشان میدهد.
این مواد باعث گشاد شدن عروق خونی و افزایش نفوذپذیری آنها میشوند، نتیجه این فرایند وارد شدن پلاسما و گلبولهای سفید به فضای بین سلولی است که ما آن را به صورت ادم یا ورم مشاهده میکنیم.
علاوه بر واکنش التهابی سیستم لنفاوی نیز در این میان نقش دارد، برشهای جراحی به صورت موقت مسیرهای تخلیه لنف را مسدود یا محدود میکنند. مایع لنف که وظیفه پاکسازی بافتها را بر عهده دارد در ناحیه لب و گونهها حبس میشود.
از آنجا که بافت لب ساختاری اسفنجی و بسیار خونرسان دارد ظرفیت بالایی برای جذب و نگهداری این مایعات اضافی داشته و استعداد بیشتری برای تورم نسبت به سایر اجزای صورت از خود نشان میدهد.
جدول زمانی رفع شدن التهاب بافت نرم لب بعد از عمل فک
دانستن و آگاهی از مراحل طبیعی بهبود به بیماران کمک میکند تا انتظار واقعبینانهای از روند درمان داشته باشند. کمتر شدن ورم در بیشتر جراحیهای فک و صورت از یک نمودار تبعیت میکند که در جدول زیر آن را مشاهده میکنید:
| زمان بندی | مقدار ورم بعد عمل جراحی فک و نشانهها | در این زمان چه کار کنیم؟ |
| 3 روز اول | ورم شدید است و به مرور شدیدتر هم میشود، روز سوم از به اوج میرسد. لب ها سفت و کشیده هستند | کمپرس سرد، بالا نگه داشتن سر حین استراحت، مصرف دقیق آنتیبیوتیکها |
| روز 4ام تا 7ام | ورم رشد نمیکند و به سمت کمتر شدن میرود. لب گزگز میکند و سبز رنگ یا زرد است | کمپرس گرم، انجام نرمشهای بسیار ملایم لب (در صورت تجویز)، شستشوی مداوم دهان |
| 2 هفته دوم | بخش زیادی از ورم از بین میرود ولی کمی کشیده و باد دارد | ماساژ صورت تحت نظر پزشک، تغذیه مقوی |
| ماه دوم تا ششم | کمترین مقدار ورمها در لب هم از بین میرود و به حالت طبیعی میرسد | صبوری برای مشخص شدن حالت نهایی لبها |
بیماری که عمل جراحی فک را در کلینیک دکتر شهاب الدین عزیزی انجام میدهد روز بعد از عمل توسط پزشک به صورت مستقیم ویزیت میشود و در دورههای منظم دیگری نیز توسط تیم پزشکی متخصص کلینیک معاینه خواهد شد. این ویزیتها در مطب غرب یا شرق وابسته به راحتی شما شکل میگیرد.

بنابراین نگران نباشید و همه چیز را به تیم درمانی ما بسپارید تا همه چیز طبق طرح درمان پیش برود و به حالت طبیعی و نرمال بازگردید، همچنین در این زمانها برای رفع کبودی و ورم بعد از جراحی فک میتوانید سوالات خود را از تیم درمانی ما بپرسید.
چطور سرعت کمتر شدن ورم بعد از جراحی فک را بیشتر کنیم؟
کوتاه کردن زمان بهبودی یا کاهش ورم بستگی به شرایط سیستم ایمنی بدن شما دارد، بنابراین هرچقدر بیشتر این سیستم را تقویت کنید در کمتر کردن تورم لبها و صورت موفقتر خواهید بود. پس تمرکز خود را بر بهتر کردن گردش خون و تخلیه مایعات لنفاوی قرار دهید.
- کنترل دمای بدن: در ۷۲ ساعت اول بعد عمل فک سرما همراه با شما است چون باعث انقباض عروق و کاهش نشت مایعات میشود. بعد از آن گرما با افزایش جریان خون به دفع مواد زائد و جذب ورم کمک میکند.
- حالت خوابیدن: خوابیدن در حالت نیمه نشسته یا استفاده از دو بالش زیر سر باعث میشود مایعات از ناحیه صورت به سمت پایین تخلیه شوند و ورم کمتر شود.
- هیدراته شدن: بهتر است بدانید نوشیدن آب زیاد باعث افزایش ورم نمیشود بلکه به کلیهها کمک میکند تا نمک و مایعات حبس شده اضافی را دفع کنند. کمآبی بدن باعث میشود مکانیسمهای دفاعی فعال شده و آب در بافتها ذخیره شود.
- رژیم غذایی ضدالتهاب: مصرف مواد غذایی حاوی آنتیاکسیدان و پرهیز جدی از سدیم و نمک خوراکی از اصول اولیه کاهش ادم صورت است.
جدول روشهای درمانی و دارویی کنترل تورم
علاوه بر مراقبتهای عمومی، دکتر متخصص جراحی فک و صورت از دارو و مکملهای خاصی برای کنترل واکنشهای التهابی شدید استفاده میکنند. این روشها باید دقیقا طبق دستور جراح انجام شوند:
| درمان یا دارو | نحوه اثر | آنچه که باید بدانید! |
| کورتیکواستروئیدها (دگزامتازون) | سرکوب سیستم ایمنی و جلوگیری از التهاب | معمولا به صورت تزریقی در بیمارستان یا دوزهای خوراکی محدود در روزهای اول تجویز میشود. |
| آنزیم بروملئین (آناناس/آناهیل) | آنزیم پروتئولیتیک طبیعی که به تجزیه فیبرین و کاهش کبودی و تورم کمک میکند | مصرف آب آناناس طبیعی تازه یا مکملهای حاوی بروملئین بسیار موثر است. |
| کمپرس سرد | انقباض عروق خونی و کاهش خونریزی داخلی و نشت مایع میانبافتی. | نباید مستقیم روی پوست قرار گیرد تا از سوختگی ناشی از سرما جلوگیری شود. |
| لیزر کم توان | تحریک میتوکندری سلولها و افزایش سرعت ترمیم بافت و کاهش التهاب موضعی. | این روش به عنوان یک درمان مکمل در جلسات فیزیوتراپی پس از جراحی کاربرد دارد. |
چطور بعد جراحی فک خشکی لب و صورت را کنترل کنیم؟
یکی از عوارض جانبی که همزمان با ورم اتفاق میافتد خشکی شدید و ترک خوردن گوشه لبها یا شیلات انگولار است، کشیده شدن پوست لب در زمان عمل و عدم توانایی بیمار در مرطوب کردن لبها با زبان به دلیل بیحسی باعث میشود لایه شاخی پوست به سرعت رطوبت خود را از دست بدهد. این خشکی اگر کنترل نشود میتواند منجر به زخمهای دردناک شود.
استفاده از پمادهای چربکننده قوی نظیر وازلین طبی یا پماد ویتامین آ د در تمامی ساعات شبانهروز ضروری است، لبها باید همواره با یک لایه محافظ پوشیده باشند تا از تبخیر رطوبت جلوگیری شود. همچنین تمیز نگه داشتن سطح لب از خون خشک شده و ترشحات دهانی با استفاده از گاز استریل مرطوب به پیشگیری از عفونتهای سطحی کمک میکند.
تفاوت ورم طبیعی با نشانه خطرناک و عفونی
تشخیص واکنش طبیعی بدن و عوارض خطرناک برای بیماران نکته مهمی است که باید به آن دقت کنید، ورم جراحی معمولا در ابتدا صعودی است و با گذشت زمان کاهش مییابد. در مقابل ورم هماتوم یا جمع شدن خون معمولا به صورت ناگهانی، یکطرفه و همراه با درد شدید بروز میکند.
- نشانه خطرناک: افزایش ناگهانی ورم بعد از روز پنجم، قرمزی و داغی شدید پوست در یک نقطه خاص، تب بالا و لرز، خروج ترشحات چرکی بدبو از داخل دهان.
- وضعیت تورم طبیعی: سفت بودن بافت، کبودی که تغییر رنگ میدهد، عدم تقارن جزئی در روزهای اول، بیحسی یا سنگینی لبها.
نگرانیهای بیماران درباره عدم تقارن لبها
بسیاری از مراجعین با مشاهده چهره خود در آینه نگران کج شدن فک یا عدم تقارن دائمی لبها میشوند. باید توجه داشت که تورم بافت نرم هرگز به صورت متقارن در دو طرف صورت اتفاق نمیافتد.
ممکن است یک سمت صورت به دلیل فشار بیشتر ابزار جراحی یا وضعیت خوابیدن بیمار ورم بیشتری داشته باشد. این عدم تقارن موقتی است و نباید مبنای قضاوت درباره نتیجه جراحی قرار گیرد.
همچنین تغییر در موقعیت استخوانهای فک بالا و پایین باعث تغییر در حمایت دندانی لبها میشود. عضلات صورت برای سازگاری با اسکلت جدید نیاز به زمان دارند تا تونیسیته و فرم نهایی خود را بازیابی کنند. قضاوت درباره زیبایی و فرم لبها تا زمانی که ورمهای میکروسکوپی کاملا جذب نشدهاند علمی نیست و نتیجه نهایی معمولا بسیار مطلوبتر از چیزی است که در هفتههای اول دیده میشود.
چرا لب بعد از جراحی فک ورم میکند؟
عبور از مرحله ورم و التهاب بخشی جداییناپذیر از مسیر درمان ناهنجاریهای فک است، بافت لبها به دلیل خاصیت ارتجاعی و خونرسانی قوی پتانسیل بالایی برای بازسازی دارد. رعایت اصول مراقبتی، تغذیه صحیح و پرهیز از استرس بیجا کلید اصلی دستیابی به بهترین نتیجه زیبایی است.
پوست و عضلات صورت به مرور زمان خود را با فرم جدید استخوانها تطبیق میدهند و چهرهای متعادل و متناسب را برای بیمار ایجاد میکند.