نحوه غذا خوردن بعد از جراحی فک
فهرست مطالب
یکی از بزرگترین دغدغههایی که مراجعین کلینیک ما دارند نحوه غذا خوردن بعد از عمل جراحی فک است. بعد عمل فک شما جراحی سنگینی را پشت سر گذاشتهاید و بدنتان برای ترمیم بافتها و استخوانها به انرژی نیاز دارد اما دهانتان به سختی باز میشود یا کاملا بسته است.
این تضاد میتواند کلافهکننده باشد اما تجربه من نشان داده که با یک برنامه درست میتوان این دوران را به راحتی طی کرد.
تغذیه در این دوران فقط برای رفع گرسنگی نیست بلکه بخشی از پروسه درمان شماست. اگر سوخترسانی به بدن درست انجام نشود روند کاهش ورم کند شده و احساس ضعف و سرگیجه به سراغتان میآید. در ادامه تجربیاتی را که حاصل سالها طبابت و مشاهده روند بهبود بیمارانم است با شما در میان میگذارم.
راهنمای تیم پزشکی ما بعد از عمل فک
تیم پزشکی ما در دو مطب غرب و شرق تهران بعد از روز جراحی فک همراه شما هستند تا به شما کمک کنند رفتارهای کم ریسکتری را داشته باشید. از انتخاب غذا مناسب و رژیمی که مواد مغذی به بدن شما برساند تا پاسخ به سوالات شما. مشاورین ما در کلینیک رسالت و جنت آباد وابسته به محل عمل جراحی در بیمارستان، شما را در دوران مراقبت بعد جراحی همراهی میکنند بنابراین نیاز به نگرانی در این مسائل وجود ندارد.
چالش غذا خوردن بعد عمل فک
در چند روز نخست پس از جراحی احتمالا اشتهای زیادی نخواهید داشت. این موضوع به دلیل اثرات داروهای بیهوشی و مسکنها کاملا طبیعی است. در این زمان فک شما کمترین میزان حرکت را دارد و شاید احساس کنید که حتی قورت دادن آب دهان هم سخت است.
من همیشه به بیمارانم توصیه میکنم که در این مرحله صبور باشند. هدف اصلی در این روزها فقط هیدراته نگه داشتن بدن و رساندن قند کافی به مغز است تا دچار افت فشار نشوید. انتظار خوردن یک وعده غذایی کامل در این روزها غیرواقعی است و نباید خودتان را تحت فشار بگذارید.
اهمیت مایعات سرد در کاهش تورم بعد جراحی
در چهل و هشت ساعت اول پس از جراحی سرما بهترین دوست شماست. همانطور که کمپرس یخ را روی صورتتان میگذارید باید مواد غذایی خنک را هم وارد بدنتان کنید. نوشیدن مایعات خنک باعث انقباض عروق خونی در ناحیه جراحی شده و به شکل چشمگیری جلوی پیشرفت ورم و خونریزی احتمالی را میگیرد.
بستنیهای ساده و بدون مغز یا تکههای میوه یکی از بهترین گزینهها برای این زمان هستند. شیر سرد و آبمیوههای طبیعی که صاف شدهاند نیز بسیار کمککننده هستند. توجه داشته باشید که هرگونه گرمای مواد غذایی در این ساعات میتواند باعث افزایش گردش خون و بیشتر شدن ورم صورت شود.
لیست بهترین غذاهای نرم و مقوی
پس از گذشتن از فاز حاد اولیه نوبت به دریافت کالری میرسد. حالا باید مخلوط کن یا میکسر را به بهترین دوست خود در آشپزخانه تبدیل کنید. قانون کلی این است که هر غذایی باید آنقدر نرم و روان باشد که نیازی به جویدن نداشته باشد و به راحتی از بین دندانها یا فضای پشت دندان عقل عبور کند.
من لیستی از غذاهایی که بیمارانم بیشترین رضایت را از آنها داشتهاند برایتان آماده کردهام:
- سوپهای میکس شده حاوی مرغ و سبزیجات فراوان
- حلیم کاملا صاف شده و رقیق
- فرنی یا شیربرنج که کاملا میکس شده باشد
- آب گوشت یا عصاره قلم که سرشار از پروتئین است
- پوره سیبزمینی که با شیر یا خامه رقیق شده باشد
- ماستهای پرچرب و غنی شده با پروتئین
ممنوعیت استفاده از نی در نوشیدن مایعات
یک باور غلط رایج این است که چون دهان باز نمیشود باید از نی استفاده کرد. من اکیدا استفاده از نی را در هفتههای اول ممنوع میکنم. مکیدن باعث ایجاد فشار منفی در داخل دهان میشود و این فشار میتواند لختههای خونی که روی زخمها تشکیل شده را جدا کند.
جدا شدن این لختهها منجر به عارضهای دردناک به نام حفره خشک میشود و خونریزی را مجدد فعال میکند. به جای نی باید از لیوان استفاده کنید و لیوان را به گوشه لبها تکیه دهید یا در موارد خاص از سرنگهای بزرگ تغذیهای که در داروخانهها موجود است کمک بگیرید.
تکنیکهای صحیح غذا خوردن با فک بسته
غذا خوردن با فکهای بسته شده با سیم یا کشهای ارتودنسـی تکنیک خاص خودش را دارد. بسیاری از مراجعین در روزهای اول نگران خفگی هستند اما باید بدانید که راه تنفس شما کاملا باز است و فقط مسیر ورود غذا کمی تنگ شده است.
بهترین روش این است که سرتان را کمی به عقب خم کنید و مایعات یا غذای میکس شده را از فضای خالی پشت دندانهای آسیاب انتهایی به سمت گلو هدایت کنید. اگر از قاشق استفاده میکنید نباید تلاش کنید دهان را به زور باز کنید بلکه باید لبها را کمی کنار زده و مایع را به داخل فضای دهانی بریزید.
همیشه یک دستمال تمیز و آینه روبروی خود داشته باشید. دیدن دهان در آینه به شما کمک میکند تا کنترل بهتری روی عضلات لب داشته باشید و از کثیف شدن پانسمان یا چانه جلوگیری کنید. آرامش در حین غذا خوردن کلید اصلی موفقیت است.
مواد مغذی ضروری برای ترمیم استخوان و زخم
بدن شما برای جوش دادن استخوانهای فک که برش خوردهاند نیاز به مصالح ساختمانی دارد. این مصالح همان پروتئینها و ویتامینها هستند. اگر فقط به خوردن آبمیوه اکتفا کنید بدن دچار قحطی پروتئین میشود و شروع به تحلیل عضلات خودتان میکند که نتیجه آن کاهش وزن شدید است.
سعی کنید پودرهای مکمل پروتئینی مجاز را با شیر مخلوط کنید یا حتما در سوپهایتان از مقدار زیادی گوشت یا مرغ میکس شده استفاده نمایید.
ویتامین ث موجود در آب پرتقال و لیمو شیرین نیز برای کلاژنسازی و ترمیم بافت نرم لثهها حیاتی است. روی و کلسیم نیز از دیگر عناصری هستند که باید در برنامه غذایی شما وجود داشته باشند.
غذاهای خطرناکی که نباید از آنها استفاده کنید
برخی مواد غذایی میتوانند پروسه درمان شما را با چالش جدی روبرو کنند یا حتی باعث عفونت شوند. دشمن اصلی شما در این دوران دانههای ریز و پوست میوهها هستند. دانههایی مثل کنجد یا دانههای موجود در توتفرنگی و کیوی میتوانند لای سیمها یا درون زخمهای جراحی گیر کنند.
تمیز کردن این ذرات از لابلای سیمها و زخمها بسیار دشوار است و باقی ماندن آنها باعث بوی بد دهان و عفونت میشود.
همچنین غذاهای چسبناک مثل گز یا سوهان و غذاهای اسیدی و تند که باعث سوزش زخم میشوند باید به طور کامل از رژیم غذایی حذف شوند. غذاهای داغ نیز همانطور که اشاره شد باعث افزایش تورم میشوند.
بازگشت به روند معمولی غذا خوردن
همه بیماران بیصبرانه منتظر روزی هستند که بتوانند کباب یا پیتزا بخورند. بازگشت به رژیم غذایی عادی یک پروسه تدریجی است و نباید عجله کنید. معمولا پس از باز کردن سیمها یا کشهای سفت فک شما اجازه دارید غذاهای نرمی که نیاز به جویدن آرام دارند را شروع کنید.
غذاهایی مثل کته نرم با خورش، ماکارونی کاملا پخته شده و تخم مرغ نیمرو گزینههای خوبی برای شروع جویدن هستند. فک شما در این مرحله مثل کودکی است که تازه راه رفتن را یاد میگیرد و نباید فشار زیادی به آن وارد کرد. صدای تقتق یا خستگی زودرس عضلات فک در این مرحله طبیعی است.
روش غذا خوردن بعد از عمل جراحی فک
رعایت دقیق دستورالعملهای تغذیهای فقط برای راحتی شما نیست بلکه مستقیما روی زیبایی و فرم نهایی فک تاثیر میگذارد. کاهش وزن بیش از حد میتواند باعث افتادگی پوست صورت شود و ترمیم ضعیف استخوان میتواند پایداری جراحی را به خطر بیندازد.
من همیشه به مراجعینم یادآوری میکنم که این چند هفته سختی گذراست اما نتیجه آن یک عمر زیبایی و عملکرد صحیح فک خواهد بود. با خلاقیت در تهیه سوپها و اسموتیهای متنوع میتوانید این دوران را برای خودتان قابل تحملتر و حتی لذتبخش کنید.