تفاوت جراحی فک یا چانه؛ اصلاح عملکردی و ایجاد هارمونی در صورت

تفاوت اصلی و بنیادین این دو جراحی در هدف و دامنه عمل نهفته است، جراحی فک با روش ارتوگناتیک یک جراحی پیچیده، درمانی و عملکردی است که کل استخوان فک بالا، پایین یا هر دو را برای اصلاح نحوه قرارگیری دندان‌ها (بایت)، مشکلات جویدن و ناهنجاری‌های اسکلتی جابجا می‌کند؛ در این روش، بهبود زیبایی نتیجه‌ی اصلاح ساختار است.

در مقابل، جراحی چانه (جنیوپلاستی) یک عمل عمدتا زیبایی و محدودتر است که تنها روی استخوان چانه تمرکز دارد، هیچ تاثیری بر بایت و عملکرد دندان‌ها ندارد و هدف آن تنها بهبود تناسب و هارمونی چهره صورت است.

برای دریافت مشاوره و خدمات تخصصی فک وارد این صفحه شوید.

جراحی فک و جنیوپلاستی، هر کدام چرا انجام می‌شوند؟

در ادامه به بررسی چرایی هر کدام از عمل‌ها می‌پردازیم و خواهیم دید که ارتباط هر جراحی با دیگر ساختارهای صورت مثل دهان و دندان چگونه است.

جراحی فک (ارتوگناتیک)

هدف اصلی جراحی فک، اصلاح ناهنجاری ساختاری اسکلت صورت و دندان‌ها که به ان ناهنجاری دنتوفاسیال می‌گوییم است. در اینجا، هدف اصلی بازگرداندن عملکرد طبیعی و درست است.

در این قسمت دقیقا از چه مشکلاتی صحبت می‌کنیم؟

• ناهنجاری و ناهماهنگی بایت (مال اکلوژن): وضعیتی که در آن دندان‌های فک بالا و پایین به درستی روی هم قرار نمی‌گیرند، به آن مشکلات بایت می‌گویند، مثلا در شرایط اندربایت، اوربایت یا اپن بایت.
• جویدن و بلع غیر طبیعی: زمانی که حرکت و ساختار فک بالا و پایین ناهماهنگ باشند این مشکلات به وجود می‌آید.
• درد مزمن فک و مفصل گیجگاهی فکی یا همان TMJ
• سایش دندان‌ها
• مشکلات تنفسی و اپنه خواب: زمانی که موقعیت فک پایین باعث تنگ شدن راه هوایی می‌شود.

در جراحی ارتوسرجری یا همان ارتوگناتیک، زیبایی یک نتیجه از اصلاح این مشکلات ساختاری و عملکردی است، وقتی اسکلت صورت در جای طبیعی خود قرار می‌گیرد، هارمونی و تعادل چهره به وجود می‌آید.

جراحی چانه (جنیوپلاستی یا ژنیوپلاستی)

از طرف دیگر، جراحی چانه تقریبا همیشه با هدف زیبایی انجام می‌شود، این جراحی هیچ تاثیری بر روی نحوه قرارگیری دندان‌ها یا عملکرد بایت شما ندارد.

هدف اصلی ان بهبود یک سوم پایینی صورت و ایجاد یک نیمرخ متعادل و جذاب است، ژنیوپلاستی برای اصلاح مواردی مثل:

• چانه عقب رفته اصطلاحا Retrognathia: این حالت باعث می‌شود بینی بزرگ‌تر به نظر برسد.
• چانه بیش از حد جلو آمده یا بلند
• عدم تقارن دو طرف چانه در صورت
• چانه ضعیف و بدون برجستگی

به طور خلاصه، اگر مشکل شما صرفا به ظاهر چانه محدود می‌شود و بایت و دندان‌هایتان در وضعیت مناسبی قرار دارند، جنیوپلاستی می‌تواند بهترین گزینه برای رفع نیاز شما باشد.

تفاوت تکنیک‌های عمل فک و جراحی جنیوپلاستی

حالا هدف هر جراحی را درک کرده‌ایم، در ادامه خواهیم دید جراح در اتاق عمل دقیقا چه کاری انجام می‌دهد.

جراحی فک، از استئوتومی دقیق تا جابجایی استخوان

جراحی فک در واقع یک فرآیند بازسازی اسکلت صورت است که با تکنیکی به نام جراحی استئوتومی (Osteotomy) یا برش استخوان انجام می‌شود.

استئوتومی فک بالا (Le Fort I Osteotomy)

در این تکنیک بسیار رایج، جراح فک بالا را با یک برش دقیق از بقیه اسکلت صورت جدا کرده و ان را به موقعیت درست منتقل می‌کند. این روش برای اصلاح مشکلاتی مثل لبخند لثه‌ای یا جلو آوردن فک بالا در بیماران کلاس III کاربرد دارد.

استئوتومی فک پایین (BSSO)

تکنیک استاندارد برای فک پایین، برش ساژیتال دوطرفه یا BSSO نام دارد، این روش به جراح اجازه می‌دهد تا فک پایین را با دقت به جلو (برای درمان عقب‌ماندگی فک) یا عقب (برای درمان جلوامدگی فک) حرکت دهد.

جراحی دو فک (Bimaxillary Osteotomy)

در موارد پیچیده‌تر، جراح هر دو تکنیک بالا را به صورت همزمان انجام می‌دهد تا یک بازسازی کامل در ساختار صورت ایجاد کند، این قدرتمندترین روش برای رسیدن به زیبایی کامل و عملکردی است.

روش‌های انجام جراحی چانه

جراحی چانه بسیار محدودتر و متمرکزتر است و معمولا به دو روش انجام می‌شود:

ژنیوپلاستی استخوانی یا لغزشی

در این روش جراح یک برش افقی در استخوان چانه، پایین‌تر از ریشه‌ی دندان‌ها، ایجاد می‌کند. بعد از آن، این قطعه استخوانی را به جلو، عقب، بالا یا پایین حرکت داده می‌شود و در موقعیت جدید با صفحات و پیچ کوچک تیتانیومی ثابت می‌کند.

ویژگی قابل توجه این نوع درمان، استفاده از استخوان خود بدن، نتیجه طبیعی و قابلیت اصلاح مشکلات پیچیده مثل عدم تقارن یا بلند بودن بیش از حد چانه است.

پروتز چانه

در این روش، جراح از یک پروتز ساخته‌شده از موادی مانند سیلیکون برای افزایش حجم و برجستگی چانه استفاده می‌کند. این روش برای افرادی که صرفا به جلو اوردن چانه نیاز دارند، گزینه‌ی خوبی است اما قابلیت‌های جنیوپلاستی استخوانی در اصلاح ارتفاع یا عدم تقارن را ندارد.

مراحل انجام جراحی‌های فک و چانه

از زمان تشخیص تا بهبودی، تجربه بیمار در این دو جراحی تفاوت‌هایی خواهد داشت که در ادامه می‌بینید.

سوال متداول در مورد جراحی ارتوگناتیک و جراحی چانه

پرسش این است که؛ آیا می‌توان این دو جراحی را همزمان انجام داد؟ بله، و این کار بسیار رایج است، در بسیاری از موارد پس از انجام جراحی فک و قرار دادن آن در موقعیت صحیح، جراح برای دستیابی به نتیجه زیبایی، یک ژنیوپلاستی نیز انجام می‌دهد.

اصلی‌ترین تفاوت‌های عمل جراحی فک و جراحی چانه

انتخاب بین جراحی فک و چانه، یک تصمیم شخصی نیست که بتوانید به تنهایی بگیرید، این یک تشخیص پزشکی است که پس از معاینه‌ی دقیق و تحلیل‌های تخصصی توسط یک جراح فک و صورت مشخص می‌شود.

اگر دغدغه‌ی اصلی شما عملکرد است (مشکل در جویدن، درد، بایت نامناسب)، مسیر شما به احتمال زیاد از جراحی فک می‌گذرد. اگر بایت شما عالی است اما از ظاهر و تناسب چانه‌ی خود ناراضی هستید، جراحی چانه گزینه‌ی محتمل‌تری است.

جلو آوردن فک می‌تواند فضای راه هوایی را باز کرده و یک درمان قطعی برای اپنه انسدادی خواب باشد، از طرفی می‌تواند کیفیت خواب، سطح انرژی روزانه و سلامت قلبی عروقی شما را بهبود ببخشد.